Groen en Water

Geveltuinen frissen de buurt op met smalle stroken planten en groen langs de gevel van woningen. Een optie voor straten waar huizen geen voortuin hebben. U helpt de straat vergroenen en dat maakt de buurt gezelliger om te wonen, spelen en buiten te zijn. U kunt het makkelijk zelf of samen met uw buren doen. Bekijk de spelregels op deze webpagina en u kunt aan de slag. Komt u er niet uit, dan helpt de gemeente u op weg.

Veehouders kunnen (financiële) steun en advies krijgen bij het realiseren van kruidenrijk grasland. Kruidenrijk grasland is goed voor de biodiversiteit en heeft minder kunstmest nodig dan standaard grasmengsels. Bent u veehouder en wilt u meer informatie? Kijk dan op de website van 1001ha.

Ons klimaat verandert waardoor we steeds vaker te maken krijgen met extreme regenval. In een uur valt soms meer regen dan normaal in één maand. Op verschillende plekken leidt dit tot waterhinder of zelfs tot wateroverlast. In de meeste gevallen kunt u zelf stappen ondernemen om waterhinder en -overlast te beperken. Zo draag u uw steentje bij:

• Vervang verharding voor groen en gras.
• Plaats een regenton of regenwaterschutting.
• Koppel de regenpijp van het riool en sluit hem aan op een regenton of een waterzak.
• Leg een geveltuin aan.
• Vervang de schutting voor een heg.
• Plant een boom.
• Leg een mini-moestuin aan.
• Creëer een greppel.
• Leg een groen dak aan.

Wilt u meer weten over wateroverlast en de bovenstaande maatregelen? Ga dan naar deze pagina of neem een kijkje op de website van Milieu Centraal.

Vindt u het leuk om een bijdrage te leveren aan het groen in Kaag en Braassem? Dan kunt u samen met uw buren een stuk openbaar groen bij u in de buurt adopteren. U kunt denken aan het beplanten van één of meerdere boomspiegels, de aanleg van een geveltuin, of misschien wel de omvorming van een gazon tot een gezellige ontmoetingsplek in de buurt. Bent u enthousiast? Alle informatie vindt u op deze webpagina.

Veel van het groen in de gemeente bestaat uit grasveldjes en bermen. Gazons om op te spelen, zitten en picknicken, maar ook plukjes groen waar bloemen en beestjes de ruimte krijgen. Voor elk stukje groen in de gemeente bepalen we wanneer en hoe we maaien.

Natuurvriendelijk maaien

Als de berm of het grasveld niet strak en kort hoeft te zijn, maaien we minder vaak. Dan halen we wél het maaisel erna weg, zodat er meer en andere bloemen kunnen bloeien. Dit ‘ecologisch maaien’ doen we veel in bermen bijvoorbeeld. Hoe vaak en wanneer we maaien hangt af van de soortensamenstelling en het weer, bij veel zon moeten we eerder maaien.

Gedurende het jaar

We maaien gedurende het hele jaar. Een gazon wordt gemaaid zodra het gras een bepaalde hoogte heeft. Na het maaien laten we het maaisel liggen, zodat voedingsstoffen de grond in gaan. Daarvoor is regelmatig maaien nodig. Het maaisel verstikt de onderlaag dan niet. Het maaisel verteert en wordt hiermee voedsel voor wormen en ander bodemdiertjes.

Rekening houden met dieren

Voordat we maaien kijken we altijd of er dieren (zoals vogels, padden of egels) leven. Als er ergens een eend broedt, maaien we later. We houden ook rekening met plekken waar wilde bijen en vlinders leven. We maaien op deze plekken dan niet alles tegelijk, maar doen dat in delen. Zodat er genoeg eten is voor de insecten, en er ook genoeg schuilplaatsen zijn. In de winter laten we een deel staan waar eitjes en larven kunnen overwinteren.

Regelmatig maaien:

• Groen voor recreatie en speelweides
• Bermen bij kruisingen en verkeerslichten (alleen voor verkeerveiligheid)

Af en toe maaien:

• Bermen
• Veldjes met bloemen
• Oevers

Wij proberen het maaien zo goed mogelijk te doen. Soms gaat het wel eens fout, helaas. Het blijft mensenwerk. Daar leren we van.

Onkruid op verharding

De gemeente hanteert ook een andere methode voor het verwijderen van onkruid op verharding dan voorheen. Het onkruid wordt ten minste vier keer jaar afgebrand. Dit is een effectieve methode van onkruidbestrijding, omdat de hitte de celstructuur van de plant vernietigt. Na het branden zal het onkruid nog enige tijd zichtbaar zijn, totdat het helemaal afgestorven is. 

Gemeente Kaag en Braassem stuurt aan op een meer natuurlijke inrichting van de openbare ruimte.

Een natuurlijke inrichting versterkt de biodiversiteit, is vaak duurzamer en bevordert een gezonde leefomgeving. Dit vraagt om ecologische kennis en een praktische aanpak.

De groenbeheerders van Kaag en Braassem hebben een stoomcursus ecologie gevolgd om kennis te maken met ecologische ontwerpprincipes. Dit heeft geresulteerd in een natuurvriendelijk ontwerp van vijf verschillende plantsoenen in de gemeente. Deze ‘Ecologische Proefstations’ zijn ontworpen, aangelegd en worden beheerd door elk van de vijf ploegen van de buitendienst. De plantsoenen zijn te vinden aan de Langeweg in Roelofarendsveen, Pastoor Kwakmanlaan in Rijpwetering, Dennenlaan in Leimuiden, Virulystraat in Woubrugge, en de Saskia van Uylenburchlaan in Oude Wetering.

Bij het ecologisch inrichten van de plantsoenen ligt de focus op het introduceren van diversiteit in plantensoorten en structuur, het gebruik van inheemse soorten en het creëren van nestlocaties en schuilplaatsen voor verschillende diersoorten. 

De plantsoenen worden ecologisch beheerd, waardoor het wat rommelig kan ogen; snoeiafval en dood hout blijft liggen en er wordt minder vaak en strak gesnoeid. Op deze manier wordt rekening gehouden met de flora en fauna, wat bijdraagt aan een groen en biodivers Kaag en Braassem.

Circulair bouwen betekent: materialen gebruikt die herbruikbaar zijn, zodat ze na hun eerste leven opnieuw kunnen worden ingezet. Denk aan onderdelen die u eenvoudig kunt demonteren of materialen die een tweede leven krijgen in een ander project. 

In de praktijk kunt u circulair bouwen vergelijken met een puzzel: wat houden we over aan grondstoffen na het ene project, en waar kunnen we die weer inzetten? Zo zoeken we steeds naar de beste manier om bestaande materialen opnieuw te gebruiken. Het is niet altijd goedkoper, maar wel duurzamer. Bovendien zorgt het voor een kleinere CO2-voetafdruk, omdat verspilling wordt voorkomen en er minder nieuwe grondstoffen nodig zijn.

Hoe wij circulair bouwen toepassen

Bij verschillende projecten laten we zien hoe circulair bouwen werkt en welke voordelen het biedt. Een mooi voorbeeld is het IKC in Leimuiden, opgeleverd in 2021 en de brede school Hoogmade, die in 2018 is opgeleverd.

Bij de bouw van het nieuwe IKC De Lei is ongeveer 70% van het gebouw demontabel gebouwd. Dit betekent dat de materialen in de toekomst eenvoudig hergebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld het stalen en houten frame en de tussenwanden kunnen eenvoudig worden gedemonteerd en volledig worden hergebruikt. De betonvloeren van de begane grond bestaan al voor 75% uit gerecycled materiaal, evenals de verharding in de openbare ruimte.

Ook bij de reconstructie van de Willem van der Veldenweg en de Herenweg hebben we circulair bouwen toegepast. De oude funderingsmaterialen van deze wegen zijn vermalen en hergebruikt voor het fietspad bij IKC De Lei.

Een nieuwe manier van denken

Circulair bouwen vraagt om een andere manier van denken. Hoe kunnen we materialen hergebruiken? Wat is de meest duurzame keuze? Daarbij moeten we niet alleen kijken naar de kosten van vandaag, maar ook naar de impact op morgen. Circulair bouwen is daarbij een belangrijk uitgangspunt: de vraag naar nieuwe grondstoffen verminderen en bijdragen aan een kleinere CO2-voetafdruk. Zo houden we onze mooie gemeente leefbaar voor de generaties na ons.

Biodiversiteit verwijst naar de variatie aan planten, dieren en micro-organismen in een ecosysteem. Hoe groter deze diversiteit, hoe beter de natuur bestand is tegen veranderingen, zoals klimaatverandering of ziekten. Planten trekken bijvoorbeeld insecten aan, die op hun beurt weer vogels en kleine dieren zoals egels ondersteunen. Een gezonde biodiversiteit draagt bij aan een veerkrachtige natuur en een prettige leefomgeving voor mens en dier.

Een nieuw maaibeleid

Bij bomen laten we voortaan 30 centimeter gras staan. Dit beschermt de boomwortels tegen beschadiging en bevordert de natuurlijke balans in de omgeving. Langs slootkanten blijven sommige stukken ongemaaid, waardoor er bloemen blijven groeien. Deze trekken insecten aan, zoals bijen en vlinders, die essentieel zijn voor bestuiving. Bovendien laten we pleksgewijs stukken staan. Bladeren laten we liggen als natuurlijke compost, wat niet alleen voeding biedt aan de bodem maar ook helpt tegen uitdroging.

Tal van voordelen

De nieuwe aanpak biedt tal van voordelen. Egels vinden schuilplekken, insecten helpen de bodem luchtig te houden, en planten krijgen meer voedingsstoffen. Ook neemt de bodem meer water op, wat belangrijk is in droge periodes. Daarnaast dragen bloemen en groenstroken bij aan een aantrekkelijke leefomgeving voor inwoners en bezoekers.

Natuurvriendelijke oevers zijn waterkanten die zo zijn ingericht dat ze op een natuurlijke manier zorgen voor meer verschillende dieren en planten. De waterkant is afgevlakt. Zo kunnen kikkers, koeten en eenden makkelijker de kant op. Door de waterkant te beplanten met riet, biedt deze voedsel en een goede schuil- en broedplaats voor verschillende diersoorten. Bijvoorbeeld vissen, vogels, eenden en koeten. En dankzij de toevoeging van bermbloemen trekt de oever ook nog eens bijen, vlinders en insecten aan.

Ook helpen natuurvriendelijke oevers tegen wateroverlast bij hevige regenval. Door de schuine kanten is er meer ruimte voor het water, voordat het de straat op gaat. Natuurvriendelijke oevers zijn een goede en niet te missen ontwikkeling in de strijd tegen klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit. U zult dit soort oevers dan ook steeds meer terugzien in onze gemeente.

Klimaatadaptatie betekent dat we onze leefomgeving aanpassen en beter bestand maken tegen de gevolgen van klimaatverandering. Het doel is om problemen zoals wateroverlast, hittestress, bodemdaling en afnemende biodiversiteit te verminderen en tegelijkertijd een prettige, veilige en gezonde leefomgeving te creëren voor onze inwoners.

Bij elk project voor de openbare ruimte hanteren we de richtlijnen uit de Leidraad Inrichting Openbare Ruimte (LIOR). Deze leidraad biedt niet alleen handvatten voor materiaalkeuze en ontwerprichtlijnen per discipline, maar helpt ook om de openbare ruimte klimaatbestendig en toekomstgericht in te richten.

Meer groen, minder hitte

Een belangrijk onderdeel van klimaatadaptatie is het tegengaan van hittestress. Hittestress ontstaat voornamelijk doordat verharding, zoals beton en asfalt, te veel warmte vasthoudt en de omgeving opwarmt. Daarom kiezen we bewust voor meer groen en minder steen. Bij nieuwe projecten planten we zoveel mogelijk bomen, struiken en andere beplanting om loop- en fietsroutes schaduwrijk te maken en koele wachtplekken bij bijvoorbeeld OV-haltes en kruispunten te creëren. We zorgen ervoor dat schaduwrijke verblijfsplekken met een comfortabele temperatuur binnen loopafstand van woningen liggen.

Dit zorgt niet alleen voor schaduw en verkoeling, maar draagt ook bij aan gezondere lucht en een aantrekkelijke, toekomstbestendige leefomgeving.

Slim omgaan met regenwater

Door steeds hevigere regenbuien neemt de kans op wateroverlast toe. Daarom houden we bij elk nieuw project rekening met de opvang en verwerking van regenwater.

We passen slimme oplossingen toe, zoals een gescheiden hemelwaterafvoersysteem (HWA), waterdoorlatende parkeerplaatsen en wadi’s. Per vijf parkeervakken plaatsen we een perk met een boom om regenwater op te vangen en oververhitting van de omgeving tegen te gaan.

Bij extreme regenval van 70 mm in één uur mag er geen schade ontstaan aan bebouwing en infrastructuur. Bij zwaardere buien van 90 mm in één uur moeten vitale voorzieningen, zoals hoofdwegen en nutsvoorzieningen, operationeel blijven. Daarnaast moeten nieuwe gebouwen een vloerpeil hebben dat minstens 0,2 meter hoger ligt dan het laagste punt van de nabijgelegen rijbaan. Dit voorkomt waterschade bij water op straat.

Volgens de eisen van het Hoogheemraadschap Rijnland moet bij extra verharding minimaal 15% watercompensatie worden opgenomen, bijvoorbeeld door vijvers of waterpartijen te vergroten.

Door maatregelen zoals groenstroken, wadi’s, waterbuffers en verhoogd bouwen toe te passen, vangen we regenwater effectief op en verwerken het, waardoor wateroverlast en schade aan de omgeving worden verminderd.

Met een groene tuin kunt u al veel doen aan biodiversiteit en klimaatverandering. Stichting Steenbreek zet zich samen met gemeenten en inwoners, provincies, waterschappen, projectontwikkelaars, woningbouwcorporaties, kennis- en onderwijsinstellingen en andere betrokken maatschappelijke organisaties in voor een groene, gezonde leefomgeving. Zij willen de trend van de verstening stoppen om onze gezondheid, de biodiversiteit, klimaatadaptatie en sociale cohesie te bevorderen. Steenbreek organiseert ieder jaar verschillende Steenbreekacties, waaronder het welbekende NK Tegelwippen! Meer informatie vindt u op de website van NK Tegelwippen. 

Stichting Groen Licht maakt zich sterk voor het behoud van een groen en schoon Kaag en Braassem. Zij bieden natuureducatie aan, gericht op de natuur in Kaag en Braassem, zodat inwoners de natuur in de gemeente ontdekken, waarderen en willen beschermen. Als gemeente werken we met hen samen voor groenontwikkeling waarbij het openbaar groen- en natuurbehoud een belangrijke rol spelen.

In 2014 hebben zij hun groenfonds ingesteld. Doelstelling van dit fonds is om kleinschalige groene initiatieven binnen de gemeente Kaag en Braassem te stimuleren om zo een bijdrage te leveren aan de biodiversiteit. Wilt u meer informatie over Stichting Groen Licht? Bezoek de website van Stichting Groen Licht.

Blauwe zones zijn gebieden op de wereld waar mensen langer leven en gezond oud worden. Voor Blauwe Zone Kaag en Braassem dienen deze blauwe zones als blauwdruk. Hun doel: gezondheid voor iedereen in Kaag en Braassem, zonder commercieel oogpunt. Blauwe Zone organiseert regelmatig activiteiten in de gemeente. Wilt u hiervan op de hoogte blijven? Schrijf u in voor de nieuwsbrief op de website van Blauwe Zone Kaag en Braassem.